Ogrodologia

Choroby traw od A do Z (cz.2)

Najważniejsze choroby traw występujące na trawnikach w Polsce (cz.2)

7. Pleśń śniegowa

Warunki sprzyjające:
Chłodne dni, temp. 1-5^oC, wysoka wilgotność powietrza lub pokrywa śnieżna przy nie zamarzniętej glebie. Zacienienie, nieodpowiednie pH, Wysokie nawożenie azotowe jesienią, zbyt wysoki odrost pozostawiony na zimę, duża ilość filcu w murawie.
Objawy choroby:
Brązowe, srebrzystoszare lub różowo - pomarańczowe kuliste plamy w darni  wielkości 15-20cm, czasami zlewające się w nieregularne kształty. Szczególnie podatne odmiany - życicy trwałej oraz kostrzewy czerwonej i trzcinowej.
Zapobieganie/zwalczanie:
W przypadku zagrożenia uszkodzenia nasion stosować zaprawę nasienną. Wertykulacja oraz aeracja. Brak nawożenia azotowego we IX. Przed zimą nisko skosić trawnik, usunąć opadające liście z drzew. Unikać deptania trawnika pokrytego śniegiem.

fot 10 Pleśń śniegowa
ang. Pink snow mold,
Microdochium patch
Microdochium nivale (Fr.) Samuels i Hallet [wg Prończuk M., 2006]

8. Rdze traw

Warunki sprzyjające:
Chłodna pogoda, brak nawożenia azotowego, rosa umożliwiająca kiełkowanie zarodników.
Objawy choroby:
Na liściach małe plamy z pomarańczowo-brunatnymi zgrubieniami zarodników. Później mogą być widoczne brunatno-czarne zarodniki.
Zapobieganie/zwalczanie:
Stosowanie odmian o podwyższonej odporności. Pobudzać trawy do wzrostu poprzez umiarkowane nawożenie i częste koszenie - przynajmniej raz w tyg.

fot 11 Rdze traw
ang. Rust
Puccinia spp.
Uromyces spp. [wg Prończuk M., 2006]

9. Rizoktoniozia traw

Warunki sprzyjające:
Nagromadzone w darni zamarłe części roślin chłonące wodę, wysokie nawożenie N przy braku dokarmiania K. Wysoka wilgotność darni, temp. optymalna: nocą >20oC, w dzień ok. 30oC.
Objawy choroby:
Okrągłe plamy i wstęg lub pierścieni o średnicy 1cm. Zabarwienie od opalonego o brązowego z wyraźną nawodnioną krawędzią. Specyficzny zapach murawy na 12-24h przed ujawnieniem się choroby.
Zapobieganie/zwalczanie:
Podczas upałów nie stosować nawożenia azotowego, lub obniżyć dawkę, a utrzymać normalny poziom dokarmiania potasowo-fosforowego, usuwać tarą darń, podlewać umiarkowanie, utrzymywać suchą powierzchnię murawy wieczorem. Zalecane poranne strząsanie rosy.

fot 12 Rizoktonioza traw
ang. Brown patch
Rhizoctonia solani Kühn,
R. zeae Voorhees [wg Prończuk M., 2006]

10.Śluzowce

Warunki sprzyjające:
Wilgotna ciepła jesień.
Objawy choroby:
Zarodniki tworża niebiesko-szare place darni o średnicy 2-60cm. Nie stanowią dużego zagrożenia, po 1-2tyg znikają. Wpływają na wygląd trawnika, zmniejszają fotosyntezę. Jeśli pojawią się raz, to będą pojawiać się co roku w tym  samym miejscu, ażdo wyczerpania materii organicznej.
Zapobieganie/zwalczanie:
Strącać rosę wcześnie rano w celu utrzymania suchych liści, usuwać skoszoną trawę.

fot 13 Śluzowce
ang. Slime mould
Physarum spp. Mucilago spongioza [wg Prończuk M., 2000]

11. Zgorzel fuzaryjna traw

Warunki sprzyjające:
Wysoka temp. poprzedzona ulewnymi deszczami lub obfitym podlewaniem. Przesuszenie gleby, okresowe zatopienie darni, nadmierne dokarmianie azotowe.
Objawy choroby:
Placowe zamieranie siewek podczas zadarniania się trawnika. Plamy w starej darni. Uszkodzone trawy posiadają brązowo-czarne korzenie i rozłogi.Chorobowe plamy mogą mieć postać smugi, pierścienie ze zdrowymi roślinami w centrum.
Zapobieganie/zwalczanie:
Umiarkowane nawożenie azotowe w okresie słabego wzrostu traw, przed okresem przewidywanych upałów minimalizować nawożenie N i stosować go razem z K. Kontrola wilgotności, umiarkowane nawadnianie. Przy pierwszych objawach unikać podlewania wieczorem.

fot 14 Zgorzel fuzaryjna traw
ang. Fusarium blight
Fusarium spp.[wg Prończuk M., 2006]

12. Zgorzel podstawy źdźbła

Warunki sprzyjające:
Odczyn zasadowy gleby, wysoka wilgotność, gruba warstwa filcu, słaby drenaż.
Objawy choroby:
Poraża głównie trawniki nisko koszone na glebach piaszczystych o dużej zawartości Ca. Początkowo okrągłe plamy gorzej odrastającej trawy. Plamy tworzą pierścienie mogące osiągnąć średnicę 1m. W środku pierścienia mogą znajdować się trawy odporne na patogena - kostrzewa czerwona, wiechlina, chwasty. Szczególnie poraża mietlicę.
Zapobieganie/zwalczanie:
Aeracja, stosowanie nawozów wieloskładnikowych, utrzymywanie odpowiedniego pH gleby.

fot 15 Zgorzel podstawy źdźbła
ang. Take-all patch
Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx i Oliv [wg Rutkowski i in., 2007]

13. Zgorzel siewek traw

Warunki sprzyjające:
Temp. w ciągu dnia 30-35oC, a w nocy ok. 20 oC, duże zagęszczenie roślin, nadmierna wilgotność murawy, zbyt wysokie dokarmianie azotowe.
Objawy choroby:
Najczęściej porażane siewki trawników nowo zakładanych oraz starsze w lecie lub zimie pod śniegiem. Plamy o średnicy 2-50cm szybko się pojawiają i mogą się powiększać. Liście śluzowate w dotyku, wyglądają jak nasiąknięte wodą.
Zapobieganie/zwalczanie:
 Aeracja, unikać nadmiernego podlewania podczas upałów, nie podlewać wieczorem, strącać rosę, gdy jest obfita. Ograniczyć dokarmianie azotem w lecie. Stosować N w równowadze z K i P. Przy pierwszych objawach - nie kosić wilgotnej murawy.

fot 16 Zgorzel siewek traw
ang. Pythium blight
Pythium spp. [wg Prończuk M., 2006]

14. Żółta plamistość trawników

Warunki sprzyjające:
Ciepłe i suche lato, słaby wzrost roślin, zbyt niskie nawożenie N, duża ilość obumarłych liści w darni.
Objawy choroby:
Plamy średnicy do 2cm, koloru opalonego do słomkowego, widoczne po koszeniu. Mogą się łączyć w większe plamy. Głównie porażane - mietlica i kostrzewa czerwona.
Zapobieganie/zwalczanie:
Stosować odmiany odporne, kontrolować nawożenie azotowe. Darń wertykulować, aby nie dopuścić do jej sfilcowania. Przy pierwszych objawach - podlewać murawę w ciągu dnia i strącać obfitą rosę.

fot 17 Żółta plamistość trawników
ang. Dollar spot
Sclerotinia homoeocarpa
F. T. Bennett [wg Prończuk M., 2006]



Oczywiście znacznie łatwiej zapobiegać niż leczyć porażone trawniki. Jednak jeśli nastąpi już porażenie, to łatwiej zdiagnozować chorobę w trakcie jej rozwoju, niż jedynie na podstawie skutków jakie nastąpiły. Stąd znajomość cech charakterystycznych najważniejszych chorób jest taka ważna.
Ważne stosowanie gatunków oraz odmian dostosowanych do naszego klimatu. Trawniki wielogatunkowe są cenniejsze od monokultur, a prawidłowa pratotechnika kluczem do zdrowej murawy. Zwalczanie chorób za pomocą fungicydów nie jest zalecane. Ich skuteczność stwierdzono tylko pzy zwalczaniu pierwszych objawów.